Sotuvchilar barcha tafsilotlar va shartlarni oldindan ma’lum qilishlari shart.
O‘zbekistonda chegirmalar va aktsiyalar mexanizmini aniq belgilash orqali savdo me’yorlarini takomillashtirish va ushbu jarayonni yanada shaffoflashtirish taklif qilindi, deb xabar beradi Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi matbuot xizmati.
Ma’lumotlarga ko‘ra, organ chakana savdoda aktsiyalar va chegirmalarni tashkil etish va o‘tkazish tartibiga oid bir qator tuzatishlarni jamoatchilik muhokamasiga qo‘ygan. Xususan, qo‘mita quyidagi tushunchalarni tartibga solishni rejalashtirmoqda:
aktsiya – iste’molchilarning qiziqishini oshirish va sotuv hajmini ko‘paytirishga qaratilgan, odatdagidan farq qiladigan alohida shartlarda tovarni xarid qilish taklifi;
narxnoma – iste’molchiga hech qanday qo‘shimcha shartlarsiz taklif etiladigan tovar birligining yakuniy narxini yoki tovarning muayyan miqdorini ko‘rsatadigan, yagona namuna bo‘yicha va aniq shaklda rasmiylashtirilgan axborot;
chegirmali narx – avvalgi narxdan muayyan foizga yoki summaga kamaytirilgan narx;
chegirmadan oldingi narx – chegirma e’lon qilingunga qadar so‘nggi 30 kun ichida amalda bo‘lgan va sotuvchi tomonidan tasdiqlanishi kerak bo‘lgan tovar birligi uchun eng past narx.
Bundan tashqari, hujjatda sotuvchi iste’molchilarning qiziqishini oshirish va savdoni ko‘paytirish maqsadida sotiladigan tovarlarga aktsiyalar va chegirmalarni qo‘llashi mumkin bo‘lgan normalarni belgilash rejalashtirilmoqda, bunda quyidagi shartlarga rioya qilinadi:
ko‘rsatilgan avvalgi narx chegirma e’lon qilinishidan oldingi oxirgi 30 kundagi eng past narx bo‘lishi kerak;
aktsiya bo‘yicha tovarning narxi, agar u narxnomada ko‘rsatilgan bo‘lsa, oddiy narxdan kattaroq shrift bilan yozilmasligi kerak;
narxlarni sun’iy ravishda oshirib, keyinchalik pasaytirish va buni «chegirma» deb belgilash yo‘li bilan iste’molchilarni chalg‘itish taqiqlanadi;
aktsiyalar, chegirmalar va ustamalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ularni o‘tkazish boshlanishidan kamida 10 kun oldin soliq organlariga taqdim etilishi kerak;
chegirmalar e’lon qilinganda sotuvchi tovarlar va narxlar hisobini yuritishi, oxirgi 30 kunda amalda bo‘lgan narxlarni qayd etishi va iste’molchining so‘roviga ko‘ra ushbu ma’lumotlarni taqdim etishi shart.
Shuningdek, loyiha sotuvchiga aktsiya shartlarini, shu jumladan, aktsiyaning amal qilish muddati, xarid qilish tartibi, tovarlar ro‘yxati va boshqa muhim ma’lumotlarni iste’molchilarga aniq va tushunarli tarzda etkazish majburiyatini yuklaydi. Bundan tashqari, sotuvchi aktsiya e’lon qilinganidan keyin uning shartlarini o‘zgartirmasligi, narxlar to‘g‘risida aniq va etarli ma’lumot taqdim etishi, barcha e’lon qilingan chegirmalar, bonuslar va boshqa imtiyozlarning real taqdim etilishini ta’minlashi, shuningdek, aktsiya tovarining butun amal qilish muddati davomida etarli miqdorda mavjudligini kafolatlashi kerak.
Hujjat, shuningdek, sotuvchini chegirma cheklangan miqdordagi, mavsumiy, yaroqlilik muddati tugayotgan, to‘liq bo‘lmagan va shikastlangan o‘ramlarga taalluqli bo‘lsa, xabardor qilish, shuningdek, shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya qilish va iste’molchini ularga ishlov berish maqsadlari va shartlari to‘g‘risida xabardor qilish majburiyatini yuklashi rejalashtirilmoqda.
Bunda aktsiyalarni o‘tkazish va chegirmalarni qo‘llash chog‘ida chakana savdo talablarini buzish savdo qoidalarini buzish deb hisoblanadi va buning uchun javobgarlik chorasi qo‘llaniladi.