Сотувчилар барча тафсилотлар ва шартларни олдиндан маълум қилишлари шарт.

Ўзбекистонда чегирмалар ва акциялар механизмини аниқ белгилаш орқали савдо меъёрларини такомиллаштириш ва ушбу жараённи янада шаффофлаштириш таклиф қилинди, деб хабар беради Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси матбуот хизмати.

Маълумотларга кўра, орган чакана савдода акциялар ва чегирмаларни ташкил этиш ва ўтказиш тартибига оид бир қатор тузатишларни жамоатчилик муҳокамасига қўйган. Хусусан, қўмита қуйидаги тушунчаларни тартибга солишни режалаштирмоқда:

• акция – истеъмолчиларнинг қизиқишини ошириш ва сотув ҳажмини кўпайтиришга қаратилган, одатдагидан фарқ қиладиган алоҳида шартларда товарни харид қилиш таклифи;

• нархнома – истеъмолчига ҳеч қандай қўшимча шартларсиз таклиф этиладиган товар бирлигининг якуний нархини ёки товарнинг муайян миқдорини кўрсатадиган, ягона намуна бўйича ва аниқ шаклда расмийлаштирилган ахборот;

• чегирмали нарх – аввалги нархдан муайян фоизга ёки суммага камайтирилган нарх;

• чегирмадан олдинги нарх – чегирма эълон қилингунга қадар сўнгги 30 кун ичида амалда бўлган ва сотувчи томонидан тасдиқланиши керак бўлган товар бирлиги учун энг паст нарх.

Бундан ташқари, ҳужжатда сотувчи истеъмолчиларнинг қизиқишини ошириш ва савдони кўпайтириш мақсадида сотиладиган товарларга акциялар ва чегирмаларни қўллаши мумкин бўлган нормаларни белгилаш режалаштирилмоқда, бунда қуйидаги шартларга риоя қилинади:

• кўрсатилган аввалги нарх чегирма эълон қилинишидан олдинги охирги 30 кундаги энг паст нарх бўлиши керак;

• акция бўйича товарнинг нархи, агар у нархномада кўрсатилган бўлса, оддий нархдан каттароқ шрифт билан ёзилмаслиги керак;

• нархларни сунъий равишда ошириб, кейинчалик пасайтириш ва буни «чегирма» деб белгилаш йўли билан истеъмолчиларни чалғитиш тақиқланади;

• акциялар, чегирмалар ва устамалар тўғрисидаги маълумотлар уларни ўтказиш бошланишидан камида 10 кун олдин солиқ органларига тақдим этилиши керак;

• чегирмалар эълон қилинганда сотувчи товарлар ва нархлар ҳисобини юритиши, охирги 30 кунда амалда бўлган нархларни қайд этиши ва истеъмолчининг сўровига кўра ушбу маълумотларни тақдим этиши шарт.

Шунингдек, лойиҳа сотувчига акция шартларини, шу жумладан, акциянинг амал қилиш муддати, харид қилиш тартиби, товарлар рўйхати ва бошқа муҳим маълумотларни истеъмолчиларга аниқ ва тушунарли тарзда етказиш мажбуриятини юклайди. Бундан ташқари, сотувчи акция эълон қилинганидан кейин унинг шартларини ўзгартирмаслиги, нархлар тўғрисида аниқ ва етарли маълумот тақдим этиши, барча эълон қилинган чегирмалар, бонуслар ва бошқа имтиёзларнинг реал тақдим этилишини таъминлаши, шунингдек, акция товарининг бутун амал қилиш муддати давомида етарли миқдорда мавжудлигини кафолатлаши керак.

Ҳужжат, шунингдек, сотувчини чегирма чекланган миқдордаги, мавсумий, яроқлилик муддати тугаётган, тўлиқ бўлмаган ва шикастланган ўрамларга тааллуқли бўлса, хабардор қилиш, шунингдек, шахсий маълумотларни ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя қилиш ва истеъмолчини уларга ишлов бериш мақсадлари ва шартлари тўғрисида хабардор қилиш мажбуриятини юклаши режалаштирилмоқда.

Бунда акцияларни ўтказиш ва чегирмаларни қўллаш чоғида чакана савдо талабларини бузиш савдо қоидаларини бузиш деб ҳисобланади ва бунинг учун жавобгарлик чораси қўлланилади.