Ish beruvchilarga qo‘yiladigan talablar soddalashtiriladi, «yashil tadbirkor» maqomi joriy qilinadi, nogironlikni belgilashning yangi tizimi ishga tushadi, maktab direktorlari va o‘rinbosarlarining lavozim maoshlari oshiriladi — 1 sentyabrdan kuchga kiradigan shu va boshqa qonunchilik o‘zgarishlari

---

Ish beruvchilar uchun ayrim javobgarlik choralari bekor qilinadi

4 avgustda imzolangan «Mehnat munosabatlari va kasbga tayyorlash tizimini takomillashtirish hamda ish beruvchilarni rag‘batlantirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi prezident farmoniga muvofiq, ish beruvchilarga to‘siq bo‘layotgan ayrim talablar soddalashtiriladi.

Xususan, quyidagilar bekor qilinadi:

• bandlik organlari tomonidan yuborilgan shaxslarni ishga qabul qilishni rad etganlik uchun maʼmuriy javobgarlik;

• bo‘sh ish o‘rinlari mavjudligi to‘g‘risidagi hisobotlarni majburiy taqdim etish.

---

Mehnat inspeksiyasi tekshiruvlari ogohlantirishsiz o‘tkazilishi mumkin bo‘ladi

Yuqorida tilga olingan prezident farmoniga ko‘ra, mehnat inspektorlari vakolatli organni oldindan xabardor qilmasdan tekshiruvlar o‘tkazishlari mumkin bo‘ladi.

Bundan tashqari, tadbirkorlarga xavf-xatarlarni tahlil qilish tizimi bo‘yicha tekshiruvlarni boshlash uchun 10 kunlik ogohlantirish talabi, agar ular mehnat inspeksiyasi tomonidan amalga oshirilsa, tatbiq etilmaydi.

Hujjatda taʼkidlanishicha, nazoratni xabardor qilmasdan amalga oshirishning ushbu qoidasi xalqaro amaliyotga mos keladi va Xalqaro mehnat tashkilotining 81 va 129-sonli konvensiyalari (O‘zbekiston tomonidan ratifikatsiya qilingan) talablariga asoslanadi. Xususan, konvensiya mehnat inspektorlari o‘z vazifalarini bajarish uchun zarur bo‘lsa, kunning istalgan vaqtida, oldindan ogohlantirmasdan istalgan korxonaga borish huquqiga ega bo‘lishini talab qiladi.

Shuningdek, norasmiy bandlikka yo‘l qo‘ygan ish beruvchilar 30 BHM (12,36 mln so‘m), huquqbuzarlik takroran sodir etilgan taqdirda esa 100 BHM (41,2 mln so‘m) miqdorida maʼmuriy javobgarlikka tortiladi.

---

Muayyan talablarga javob bergan tadbirkorlarga «yashil tadbirkor» maqomi beriladi

Tadbirkorlik subyektlariga «yashil tadbirkor» maqomini beruvchi platforma ishga tushadi. Bunday maqomga ekologik toza texnologiyalarni va energiya tejash choralarini joriy qiluvchi hamda atrof-muhitga salbiy taʼsirni kamaytiradigan korxonalarga ega bo‘ladi.

«Yashil tadbirkor» maqomini olgan kompaniyalar bir qator imtiyozlardan foydalanishlari mumkin:

• «Shaffof qurilish» platformasida ustuvorlik berish;

• muayyan muddat davomida ekologik tekshiruvlardan ozod etish;

• xalqaro bozorlarga chiqish uchun qo‘llab-quvvatlash;

• Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi doirasida qo‘shimcha ball berish.

---

Zargarlik buyumlarini import qilish shartlari yumshatiladi

Yakka tartibdagi tadbirkorlarga zargarlik buyumlarini sotish faoliyati bilan shug‘ullanishga ruxsat etiladi. Toshkent va Nukus shaharlari hamda viloyatlar markazlarida zargarlik buyumlarining asillik darajasini tekshirish va ularni tamg‘alash bo‘yicha sayyor xizmat ko‘rsatish amaliyoti yo‘lga qo‘yiladi.

Shuningdek, 2028 yil 1 sentyabrgacha:

• zargarlik buyumlarini olib kirishda bojxona boji — 2%;

• «erkin muomalaga chiqarish» va “eksport”da rasmiylashtirish — BHMning 1 baravari;

• import mahsulotlarni tamg‘alash uchun yig‘im mahalliy ishlab chiqaruvchilar uchun yig‘imga tenglashtiriladi;

• barcha bojlar to‘langan taqdirda, zargarlik buyumlarini tasdiqlovchi hujjatlarsiz deklaratsiyalashga ruxsat beriladi.

---

Nogironlikni belgilashning yangi tizimi joriy etiladi

2024 yil 16 iyulda qabul qilingan «Nogironlikni belgilash tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi prezident qaroriga ko‘ra, tumanlararo va tuman (shahar) TIEKlar tomonidan faqat tibbiy hujjatlarga asosan nogironlikni belgilash tartibi bekor qilinib, nogironlikni shaxs sog‘lig‘ining holati va funksionallikni baholash natijalaridan kelib chiqib elektron tarzda belgilash tartibi yo‘lga qo‘yiladi.

---

Kichik va o‘rta biznes ixtiyoriy tugatilganda soliq tekshiruvi bekor qilinadi

Quyidagi mezonlarga bir vaqtning o‘zida javob beruvchi kichik va o‘rta biznes subyektlarining faoliyatini ixtiyoriy ravishda tugatishda soliq tekshiruvi o‘tkazilmaydi:

• oxirgi uch yildagi umumiy daromad 10 mlrd so‘mdan oshmagan;

• byudjet yoki kreditorlardan qarzlari bo‘lmagan va soliq hisobotlarini muntazam ravishda taqdim etadigan;

• «Xavfni tahlil qilish» elektron tizimida huquqbuzarlik sodir etish xavfi past darajada tasniflangan.

---

Turizm subsidiyalar va kompensatsiyalar bilan qo‘llab-quvvatlanadi

15 mayda imzolangan «2025−2026 yillarda sayyohlar oqimini keskin ko‘paytirish va turistik xizmatlar ko‘lamini jadal kengaytirish orqali turizmning iqtisodiyotdagi o‘rni va ahamiyatini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi prezident farmoniga muvofiq, Turizmni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi hisobidan (yiliga 50 mlrd so‘m):

• video kontentni ishlab chiqarish va targ‘ib qilish xarajatlarining 50 foizi (50 mln so‘mgacha) qoplanadi;

• xorijda o‘zbek taomlari restoranlarini tashkil etish (25 ming dollargacha) subsidiyalanadi;

• transport xarajatlari qoplanadi (yiliga 300 kg mahsulot uchun 100 mln so‘mgacha);

• mehmonxonalar, savdo markazlari va umumiy ovqatlanish shoxobchalarida basseynlar qurish uchun 100 mln so‘mgacha mablag‘ ajratiladi.

---

Kam taʼminlangan oilalar farzandlari uchun uzaytirilgan guruhlar bepul bo‘ladi

Ularga umumiy o‘rta taʼlim muassasasining kuni uzaytirilgan guruhlariga qatnaydigan bolalar umumiy sonining 15 foizi miqdorida alohida kvota ajratiladi, shuningdek, ular ota-onalar to‘lovidan ozod etiladi.

---

Soddalashtirilgan tartibda ish yuritishda daʼvolar bo‘yicha yangi chegaralar belgilanadi

Daʼvo arizasi bo‘yicha ishni soddalashtirilgan ish yuritish tartibida ko‘rib chiqish uchun daʼvoning eng yuqori bahosi quyidagi miqdorda oshiriladi:

• yuridik shaxslarga — BHMning 150 baravarigacha;

• yakka tartibdagi tadbirkorlarga — BHMning 100 baravarigacha;

• jismoniy shaxslarga — BHMning 50 baravarigacha.

---

Maktab direktorlari va ularning o‘rinbosarlari lavozim maoshlari oshiriladi

Tegishli prezident farmoniga muvofiq, maktab direktorlari, ularning o‘rinbosarlari, shuningdek, maktabgacha taʼlim muassasalari rahbarlarining ish haqi miqdori oshiriladi.

Maktab direktorlarining bazaviy tarif stavkasi 20 foizga, o‘rinbosarlarining bazaviy tarif stavkasi esa 15 foizga oshiriladi. Maktabgacha taʼlim tashkilotlari direktorlarining bazaviy tarif stavkasi ularni III va IV toifali maktab direktorlari o‘rinbosarlari tarif stavkalariga tenglashtirish orqali oshiriladi.

---

Yolg‘iz ota-onalarga moddiy yordam “Inson” va YAIDXP orqali beriladi

Hukumat qarori bilan tasdiqlangan nizomga ko‘ra, Kambag‘al oilalar reyestriga kiritilgan va rasmiy band bo‘lgan yolg‘iz ona (ota)larning maktabgacha taʼlim tashkilotida tarbiyalanayotgan 3 yoshgacha bo‘lgan farzand (lar)iga BHMning 1,5 baravarigacha (618 ming so‘m) miqdorda moddiy yordam to‘lanadi.

Moddiy yordam olish uchun “Inson” markazlari, Davlat xizmatlari markazlariga bevosita kelgan holda yoki ijtimoiy xodim yoxud «Yagona milliy ijtimoiy himoya» axborot tizimi (“YAMIH” AT), shuningdek, YAIDXP (my.gov.uz) orqali ariza bilan murojaat qiladi.

Arizada quyidagi maʼlumotlar ko‘rsatiladi:

• qonuniy vakilning fuqarolik biometrik pasporti maʼlumotlari;

• 3 yoshgacha bo‘lgan farzand (lar)ining tug‘ilganlik to‘g‘risidagi guvohnomasi (lari) maʼlumotlari;

• mobil telefoni raqami;

• AT «Xalq banki» bankida ochilgan bank kartasi maʼlumotlari.

---

PPX bo‘linmalari pulli xizmatlar ko‘rsatishi mumkin bo‘ladi

Yuridik shaxslar PPX bo‘linmalariga shartnoma-huquqiy asosda xizmatlardan foydalanish uchun YAIDXP va Davlat xizmatlari markazlari orqali murojaat qilishlari mumkin bo‘ladi.

PPX bo‘linmalari IIVning «Elektron patrul» tizimi orqali jamoat tartibi va xavfsizligini taʼminlash xizmatlarini ko‘rsatishi mumkin bo‘ladi.

Tasdiqlangan maʼmuriy reglamentga ko‘ra quyidagilar tartibga solinadi:

• aholi gavjum joylarda jamoat tartibi va xavfsizligini taʼminlash bo‘yicha ichki ishlar organlari patrul-post xizmati bo‘linmalariga yuridik shaxslar tomonidan murojaat qilish tartibi;

• arizalarni ko‘rib chiqish va ularni rad etish asoslari;

• jamoat tartibi va xavfsizligini taʼminlash ishlarini tashkil etish tartibi.

Maʼmuriy reglament ommaviy tadbirlarni, yig‘ilishlar, mitinglar va ko‘cha namoyishlarini tashkil etish va o‘tkazishga taalluqli emas.

---

Qayta sug‘urtalash tartibi o‘zgaradi

Tegishli prezident qarori bilan qayta sug‘urtalash tartibi o‘zgaradi.

Unga ko‘ra, qayta sug‘urta qildiruvchilar sug‘urta vositachilari ishtirokisiz, shuningdek, sug‘urta (qayta sug‘urta) brokerlari sug‘urta majburiyatlarini qayta sug‘urtalash uchun xorijiy sug‘urta tashkilotlariga berishdan avval beriladigan sug‘urta majburiyatlari bo‘yicha qayta sug‘urtalash bo‘yicha qayta sug‘urtalash shartnomalarini tuzish takliflarini vakolatli davlat organi taʼsischiligida tashkil etilgan qayta sug‘urta tashkilotlariga yuborishi, keyinchalik (rad etilgan holatda yoki qolgan qismini) respublika hududida qayta sug‘urtalash faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega bo‘lgan sug‘urta tashkilotlariga yuborishi shart.

---

Milliy turizm yagona platformasi ishga tushiriladi

Avtobus, avia va temiryo‘l biletlari sotib olish, shuningdek, muzeylarga bilet olish, avtomobil ijarasi xizmatidan foydalanish va mehmonxonalarni band qilish mumkin bo‘lgan milliy turizm yagona platformasi sinov tariqasida ishga tushiriladi.

Platformaga, shuningdek, quyidagilarni kiritish rejalashtirilmoqda:

• sayyohlarga joylashtirish vositalarini onlayn band qilish va baholash;

• respublikadagi turoperatorlar va turagentlar xizmatlari, shu jumladan, sayyohlarga gid, gid-tarjimon, yo‘riqchi-yo‘l boshlovchi, ekskursiya yetakchilari xizmatlaridan foydalanish;

• xalqaro va milliy to‘lov tizimlari orqali turistik xizmatlar uchun to‘lovlarni amalga oshirish;

• turizm sohasiga oid statistik hisobotlarni yuritish va real vaqt rejimida tahlil qilish.

Bundan tashqari, mazkur dastur orqali yo‘nalishsiz taksi va avtotransport vositalari ijarasi xizmatlaridan foydalanish ham mumkin bo‘ladi.

Platforma 2025 yil 1 dekabrdan boshlab to‘liq ishlay boshlaydi.

---

“Radar” yo‘l belgisining o‘rnatilishi majburiy bo‘ladi

15 mayda eʼlon qilingan «Transport vositalaridan foydalanishda aholiga qo‘shimcha qulayliklar yaratish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Hukumat qaroriga muvofiq, harakat tezligini nazorat qilishga mo‘ljallangan har qanday turdagi statsionar va mobil radarlar joylashgan hududda va ungacha kamida 250 metrdan kam hamda 500 metrdan ko‘p bo‘lmagan hududda “Radar” yo‘l belgisining o‘rnatilishi majburiy hisoblanadi.

---

Farmatsevtika faoliyati hamda dori vositalari savdosi bilan shug‘ullanish uchun litsenziya berishda qo‘shimcha talablar kiritiladi

Majburiy markirovkalash tizimi samaradorligini oshirishga qaratilgan prezident qaroriga ko‘ra, farmatsevtika faoliyati hamda dori vositalari va tibbiy buyumlarni chakana realizatsiya qilish faoliyati bo‘yicha yangidan tashkil etilgan subyektlarga litsenziya berishda quyidagi qo‘shimcha shartlar kiritiladi:

• faoliyatini amalga oshirish uchun ko‘chmas mulk bo‘yicha ijara yoki tekin foydalanish shartnomasi soliq organlarida hisobga qo‘yilganligi;

• dori vositalarini realizatsiya qilishda xaridorlardan to‘lovlarni qabul qilish bo‘yicha elektron to‘lov vositalaridan foydalanish imkoniyati yaratilganligi.

---

«Davlat xizmatchisi» mobil ilovasi ishga tushiriladi

Qonunchilikka ko‘ra, davlat xizmatchilarining o‘z ko‘nikmalarini doimiy rivojlantirib borishi hamda ular o‘rtasida o‘zaro muloqotni kuchaytirish bo‘yicha «Davlat xizmatchisi» mobil ilovasi ishga tushiriladi.

Ilova orqali davlat xizmatchilari tomonidan davlat organi ish faoliyatini takomillashtirish yuzasidan tashabbuslar berilishi hamda rahbar tomonidan ularga munosabat bildirilishi yo‘lga qo‘yiladi.